Федераль ташламага ия кешеләрнең социаль хезмәтләр җыелмасы буенча карар кабул итәргә – төгәл ярты ай вакытлары бар.
Мария Т. социаль хезмәтләр җыелмасын яисә аның эквивалентын алыргамы дип икеләнми. Берничә ел элек икенче төркем инвалид булган, диспансерлаштыру барышында аңардан яман шеш тапканнар. Ләкин ул төшенкелеккә бирелми.
- Дәвалауны үзвакытында башлавыма сөенәм, һәм болар барысы да даруларны түләүсез алуым аркасында мөмкин булды. Мин аларны пенсия акчасына сатып ала алмас идем, эшемне калдырырга туры килде, – дип уртаклашты ул. - Иң мөһиме, сәламәтлек начарланмый. Дәүләт безнең турында кайгырта һәм моннан файдаланырга кирәк.
Кызганычка каршы, барлык ташламалардан файдаланучылар да бер үк фикердә түгел. Агымдагы елның 1 сентябренә 5934 федераль ташламадан файдаланучыларның 66 проценты социаль хезмәтләр җыелмасыннан баш тарткан. Ә бит ташламалардан файдаланучыларга, ягъни авыру буенча инвалидлыгы булган кешеләргә юкка гына каралмаган. Нурлат районы Пенсия фонды Бүлегенең клиентлар хезмәте җитәкчесе Рушания Шакирова шулай дип мисал китерде:
-Безгә хатын-кыз мөрәҗәгать итте, аның 87 яшьлек әнисенең соңгы стадиядәге онкологиясе октябрьдән дару кирәк, ди. Тик социаль хезмәтләр җыелмасыннан баш тарткан кешеләргә ярдәм итә алмыйбыз. Ул социаль хезмәтләр җыелмасын кире кайтару турында гариза язган. Дару һәм дәвалауны аның әнисе 2023 елның гыйнварыннан гына ала башлый.
Николай Германов, инвалидлыгы булса да, үзен яхшы хис итә. Тик ул да дәүләт ярдәменнән баш тарту өчен нигез дип санамый.
- Шифаханәгә бушлай йөри алгач, миңа бу акчалар нәрсәгә соң? - ди ул. - Бер ел социаль хезмәтләр җыелмасы алмады, акча сайлаган идем. Шуңа күрә мин нәтиҗә ясый алам-ул моңа тормый! Соцнаборның акчалата эквивалентына бер тапкыр кибеткә керергә генә җитә…
Дөрес, узган ел санаторийга бара алмаган. Пандемия аркасында беркая да җибәрмәгәннәр. Хәзер исә коронавирус инфекциясенә каршы прививка ясаткан, ике айдан соң ревакцинация үтәргә җыена.
- Аннары юлламалар белән кызыксына башлачаячакмын, - ди пенсионер. – Мин инде яшь түгел. Еллар уза. Бүген үземне яхшы хис итәм, ә иртәгә ничек булачагын беркем дә белми. Кинәт миңа кыйммәтле дәвалау кирәк булса? Бушлай дарулардан баш тартсам, миңа кем ярдәм итәчәк? Балаларга һәм үзләренә дә җиңел түгел. Хәзер барысы да кыйммәтләнде.
Прагматик кеше үзе өчен күптән карар кабул иткән инде. Һәм ул дәүләт ярдәмен акчаны өстен күрүчеләрне аңламый. Бигрәк тә пенсиясе аз булганнарны .
- Күршем икенче төркем инвалид. Социаль пакет урынына акча ала. Шул ук вакытта аңа беркем дә булышмый, дәваларга теләмиләр, дарулар бирмиләр, ди. Ә балалары да бит Пенсия фондына барып социаль хезмәтләр җыелмасын алу өчен гариза язарга диеп әйтеп тора бит. Уйлана башлады кебек, - дип уртаклашты Николай Германов. Бу хатын-кыз да бәлки дөрес сайлау ясар. Андыйларның саны елдан-ел арта бара. Әйтик, рәсми мәгълүматларга караганда, безнең районда 2015 елда ташламалы категория гражданнарының 74,6 проценты социаль хезмәтләр җыелмасыннан баш тарткан, ә 2021 елның 1 сентябренә бу сан 66,75 процентка кимегән, быел исә тагын да азрак.
– Ташламалы дарулар белән тәэмин итү эше район үзәк даруханәсе белән тыгыз элемтәдә алып барыла, - диде Нурлат районы үзәк хастаханәсе баш табибы Айдар Сәгъдиев. - Атна саен табибларга калган дару препаратлары булу-булмау турында белешмәләр бирелә. Шулай ук республиканың район даруханәләре арасында дарулар алмашу оештырылган.
Әлбәттә, һәр ташламага хокуклы кеше барысын да үзе хәл итә.