Нурлатлыларга кредит тарихы турында сөйләделәр
«Татарстан Республикасында Гигиена һәм эпидемиология үзәге (Татарстан)» ФБУЗның Нурлат филиалы кредит тарихы турында нәрсәләр белергә кирәклеге турында сөйли.
Кешеләр кредитлауны «кредит» сүзе барлыкка килгәнче үк уйлап тапканнар, аның тарихы бер мең еллык кына түгел. Яңа фатир, машина, туристлык путевкасы, гаджетлар — күп әйберләрне кредитка тиз арада сатып алырга мөмкин. Банклар һәр клиент өчен кредит бирү шартларын индивидуаль билгели. Банк тәкъдим итәргә әзер булган шартларга клиентның кредит рейтингы – кредит тарихы сизелерлек йогынты ясый.
Кредит тарихы нәрсә ул?
Кредит тарихы — заемщик карточкасы, аңа кредитлар белән барлык операцияләр языла: кайсы банк биргән, күпме бурыч бар һәм гражданин вакытында түлиме - юкмы.
Кредит тарихын формалаштыру, эшкәртү, саклау белән бәйле мәсьәләләр "Кредит тарихлары турында"2004 елның 30 декабрендәге 218-ФЗ номерлы Федераль закон белән җайга салына.
Тарихлар махсус оешмаларда — Кредит тарихлары бюросында (БКИ) саклана.
Хәзерге вакытта Россия Банкы реестрында 6 БКИ теркәлгән.
Кеше кредит яки заемга гариза бирү белән, мәгълүматлар БКИга җибәрелә. Кредит тарихын заем алучы үзе билгели, банклар мәгълүматны бюрога гына тапшыра.
Кредит тарихының кайсы бюрода булуын белү өчен кредит тарихларының Үзәк каталогына (ЦККИ) запрос ясарга кирәк.
Кредит тарихы нәрсәдән тора?
Кредит тарихы дүрт өлештән тора:
Титул өлеше. Шәхси мәгълүматлар: ФИО, туу датасы, паспорт номеры, СНИЛС.
Төп өлеше. Барлык ябык һәм гамәлдәге кредитлар турында мәгълүмат, түләп бетерү сроклары һәм, әгәр алар рөхсәт ителгән булса, вакыты чыккан кредитлар турында мәгълүмат бар. Моннан тыш, бирегә физик затны шәхси эшмәкәр буларак дәүләт теркәвенә алу турында белешмәләр, шулай ук физик затны хокукка сәләтсез дип яисә хокукка сәләте чикләнгән дип тану турында законлы көченә кергән суд карары хакында мәгълүмат (ул булган очракта) кертелә.
Ябык өлеш. Анда кредит яки заемны кем биргәнлеге турында мәгълүмат күрсәтелгән. Әгәр бурыч кемгә дә булса тапшырылса, бу мәгълүмат шулай ук ябык өлештә булачак.
Мәгълүмати өлеш. Кредит яки займ сорап мөрәҗәгать итү турында, шул исәптән бирүдән баш тартылганнары буенча белешмәләр бар. Баш тарту сәбәпләре турындагы мәгълүмат шулай ук бу бүлеккә эләгә.
Кредит тарихы нәрсәгә йогынты ясый ала?
1. Яңа кредитлар алуга. Клиент кредитка гариза биргәндә, банк шундук аның элек ничек түләгәннәрен тикшерә, шул исәптән башка банкларга да. Кредитлардан баш тартуларның күп өлеше нәкъ менә кредит тарихы белән нәрсәдер тәртиптә булмау белән бәйле-мәсәлән, түләүләр буенча сроклар күп булды. Банк бирергә әзер булган максималь сумма да кредит тарихына бәйле булырга мөмкин.
2. Эшкә урнашуга. Кеше җитди эшкә урнашканда, бигрәк тә матди җаваплылык белән, эш бирүче кредит тарихы белән кызыксына ала. Ул гражданның язма рөхсәте булганда бюрога сорау бирергә хокуклы.
3. Иминият компанияләре белән хезмәттәшлеккә. Яхшы кредит тарихы булган клиентка полис намуссыз түләүчегә караганда арзанрак булырга мөмкин.
Кредит тарихын кем ала ала?
1. Гражданин үзе. Шул ук вакытта бөтен кредит тарихы тулысынча, барлык дүрт өлеше, шул исәптән ябык өлеше дә күренәчәк.
2. Гражданин кредит сорап мөрәҗәгать иткән теләсә нинди оешма. Аңа мәгълүмати өлешне генә күрсәтәчәкләр.
3. Банк, иминият компаниясе яки эш бирүче. БКИ гражданинның язма рөхсәте белән генә тарихның төп, титул һәм мәгълүмати өлешен бирәчәк.
Үзеңнең кредит тарихыңны ничек алырга?
• турыдан-туры БКИга (үз кредит тарихыңны елына ике тапкыр бушлай алырга мөмкин);
• интернет-банкта.
Кредит тарихындагы хатаны ничек төзәтергә?
Чынбарлыкка туры килмәгән мәгълүматларны гына төзәтергә мөмкин. Дөрес мәгълүматларны алып ташларга ярамый-әгәр вакытын кичектерү рөхсәт ителгән булса, алар кредит тарихында калачак.
Хатаны төзәтү өчен кредит тарихына дәгъва белдерү турында гариза язарга кирәк, өстәвенә банкка түгел, ә турыдан-туры бюрога мөрәҗәгать итү яхшырак. Кулда түләү турында квитанция, кредит түләү турында белешмә һ.б. булу файдалы. Гаризаны шәхсән бирергә яки документларны почта аша җибәрергә, гаризаны нотариустан расларга мөмкин. Бюро банк белән бергә барысын да 20 көн эчендә тикшерәчәкләр, һәм әгәр гражданин хаклы икән, хатаны алып куячаклар һәм бу хакта хәбәр итәчәкләр.
Әгәр бюрога ялгыш яки тулы булмаган мәгълүматлар җибәргән банк инде юк ителгән булса, кредит тарихын төзәтү өчен судка мөрәҗәгать итәргә туры киләчәк. Суд карарын БКИ үзгәрешләр кертүне таләп итеп җибәрергә кирәк.
Әгәр кредит тарихы берничә бюрода саклана икән, бөтен җирдә төзәтергә туры киләчәк.
Начар кредит тарихын ничек яхшыртырга?
Зур булмаган кредитлар алырга һәм аларны пөхтә генә ябарга. Берничә ел эчендә банклар белән үзара мөнәсәбәтләрнең яңа тарихын булдырырга мөмкин булачак — яхшы. Гадәттә банклар нәкъ менә кредит тарихының соңгы 2-3 елына игътибар итәләр.
Кредит тарихын саклау срогы 7 ел тәшкил итә. Ул кредит тарихының һәр язмасына (аерым кредит килешүенә) карата исәпләнә, ә тулаем бөтен кредит тарихы өчен түгел.
Моннан тыш, торак һәм элемтә хезмәтләре өчен счетларны вакытында түләргә кирәк: явыз бурычлылар да кредит тарихында начар язылу ала.
Фото «Татар информ»нан